Intuïtie of kennis?
Maar wordt dat dan niet een soort 'intuïtieve vorm van werken ?' Dat lijkt vaak wel zo. Maar je moet als begeleider van opstellingen wel weten hoe bepaalde dynamiek passen en kunt plaatsen in de context van de cliënt die de vraag heeft ingebracht. In zekere zin moet je thuis zijn de anatomie/grammatica van gezins-en familiedynamieken en hoe historie uitwerkt op zowel de personen als individuen maar tevens als actor in de context van een sociaal systeem. Een emotionele context. Die zijn uiting vindt in het hier en nu. De presente tijd. Om dit te kunnen navorsen is een diepgaande studie naar menselijke ontwikkeling, motivatoren en haar uitwerking op de betrokkenen van groot belang. Daarom zijn goede opstellingsopleidingen niet alleen een must maar ook een noodzaak. Maar daarover meer in een volgend schrijven.
Innerlijke houding
Terug naar de kwaliteit van de opsteller, ofwel de opstellingsbegeleider. In essentie gaat het om de innerlijke houding. De wijze waarop het eigen innerlijk bewustzijn van de opsteller synchroon loopt met dat wat de cliënt of zijn/haar systeem ten diepste in staat is, of de wil heeft om ermee te werken zonder de neiging te hebben het te willen overnemen of als expert op te treden. Deze benadering lijkt een contradictie te herbergen. Aan de ene kant wil je de cliënt ten dienst zijn maar aan de andere kant is dat niet mogelijk als er geen werkelijke opening is om te kijken naar de werkelijke vraag. Dat kan wel eens een andere zijn dan de cliënt zelf geformuleerd heeft of er niets gebeurt in de opstelling of in de voorfase. Bijvoorbeeld bij het interview.
Daarom is een 'systemische diagnose' van groot belang en de ontwikkelde waarnemingskwaliteiten van de opstellersleider. De belangrijkste kwaliteit is die van terughoudendheid. Het niet willen 'verbeteren', ingrijpen of repareren, maar daar waar nodig slechts een aanwijzing geven waar ruimte zit.
Om dit te kunnen is wellicht een basishouding van belang die eigenlijk overal over de hele wereld bekend is maar die de meesten van ons zijn verleerd in de hectiek van het dagelijks leven. Namelijk die van het stille zijn. Niet zozeer de stilte van het zijn - zonder geluid - maar meer het kunnen voelen dat er geen 'drive' ofwel beweging is van het willen. De grote rationele wil die meestal wordt gedreven door verholen, onverwerkte en ook onbekende emoties. Voor een pragmatisch voorbeeld verwijs ik hierbij - zonder oneerbiedig te willen zijn naar mijn collega's in het veld - naar het werk van Cesar Millan. Beter bekend als de 'Dogwhisperer'. Meer dan eens is mij opgevallen dat Cesar Millan, zonder dat hij het systemisch werk waarschijnlijk kent, vaak dezelfde principes gebruikt, die niet allen bruikbaar zijn maar op een relatieve eenvoudige wijze tonen dat de houding van het benaderen 'wonderen' kan verrichten. Eén van zijn belangrijkste aanwijzingen is die van de 'Calm assertive mind'. Het aanwezig zijn zonder te forceren of te willen. Mind kan in deze ook vervangen worden, zoals hij dat zelf ook vaak doet, in een 'state' een staat van bewustzijn. Om als goede 'begeleider' te kunnen werken.
Een universeel beginsel
Zonder de eerbied en diep verrijkende kwaliteit van het opstellen te willen aantasten, zijn dergelijke 'inzichten' uit een ogenschijnlijke andere wereld dan die van het systemisch werk en opstellen een verrijking en helpt het anderen en ons, om ook in deze wat abstracte wereld van het systemisch werk en opstellingen, heel nuchter te kijken en te ervaren hoe men daadwerkelijk kan werken met universele principes van het Zijn.
Mocht u hier nou niet door zijn aangesproken dan is het werk van Eckhart Tolle en zijn 'retreat in Findhorn' wellicht meer van toepassing. Want ook Eckhart Tolle spreekt over het (Stille) Zijn. Hij spreekt net zo min over 'silence' (stilte) dan ik hier doe. Tolle benadert het ook vanuit het Zijns - present zijn - principe en gebruikt hiervoor 'stillness' als leidraad. In essentie verwijst het naar het zelfde.
Maar ook het Taoïsme kent dit principe zonder dat het een specifiek een naam heeft gegeven. Het spreekt eerder van dat wat is; het uitgangspunt van mijn voormalig leraar Wolfgang Könighaus die werkte naar dit principe en dat deed door middel van 'Wu Wei'.
In staat van aandacht
De essentie voor het systemisch werk en opstellingen is vanwege het bovenstaande een 'reversed sense' van het gewoonlijke dat we gewend zijn. En dat gaat niet zonder oefening en steeds opnieuw trachten om dat eigen te maken, te werken zonder dat te moeten willen. 'Back to Stillness' met een Calm assertive state of being. To be or not to be is in deze, ten diepste aanwezig te willen zijn. Overgave in volledige ontspanning.
© Alfa∫Omnia
Geen opmerkingen:
Een reactie posten